Το κόσμημα είναι διακοσμητικά στολίδια, τα οποία είναι φταγμένα απο πολύτιμους λίθους και πολύτιμα υλικά. Ένα δαχτυλίδι, ένα περιδέραιο, ένα ζευγάρι σκουλαρίκια, ένα βραχιόλι, φτιαγμένα απο χρυσό, άργυρο, σμάλτο, ξύλο, είναι τα κλασικά κοσμήματα που κοσμούν τόσο τη γυναίκα όσο και τον άνδρα.
Η ονομασία προέρχεται από το ρήμα "κοσμώ", που σημαίνει στολίζω και η ύπαρξή τους εμφανίζεται από τους προϊστορικούς χρόνους. Ο άνθρωπος συγκινημένος από τα αγαθά της φύσης διάλεξε μερικά από αυτά και τα έκανε στολίδια, έτσι έχουν ανακαλυφθεί περιδέραια και δαχτυλίδια απο κοχύλια, θαλασσινές πέτρες, κόκκαλα και άλλα. Έντονη ήταν η πεποίθηση ότι αποτελούν μέσω εξουσίας, δύναμης και κυριαρχίας. Οι άνδρες φορούσαν κοσμήματα για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον της γυναίκας.
Οι ανασκαφές σε τάφους και κατοικίες έχουν φέρει στο φως πλήθος κοσμημάτων, σε όλους τους πολιτισμούς. Η Μυκηναϊκή εποχή έχει να επιδείξει σπουδαία κοσμήματα, τα οποία ξεχωρίζουν για την καλλιτεχνική τους αξία. Οι γυναίκες στις Μυκήνες φορούσαν δαχτυλίδια σε μορφή απλού κρίκου, με χαραγμένες παραστάσεις, καθώς και βραχιόλια τα οποία μεγάλωναν ή μίκραιναν ανάλογα με τη διάμετρο του χεριού. Προτιμούσαν τις χάντρες για τα περιδέραια και τα διαδήματα σε απλά γεωμετρικά σχήματα για τα βραχιόλια.
Στη Ρώμη το κόσμημα ήταν απαραίτητο συμπλήρωμα στην εμφάνιση της γυναίκας, αλλά και του άντρα. Βαρχιόλια το ένα πάνω στο άλλο, σκουλαρίκια, δαχτυλίδια με πολύτιμες πέτρες, όπως σμαράγδι, ρουμπίνι, διαμάντι, διαδήματα με πολύτιμους λίθους για τα μαλλιά, περιδέραια χρυσά γεμάτα μαργαριτάρια και ρουμπίνια, κοσμούσαν το λαιμό, τα χέρια και αυτιά των γυναικών. Για τον άνδρα της Ρώμης το κόσμημα, ειδικά στα ρούχα του, αποτελούσε ένδειξη δύναμης και εξουσίας.
Ξεχωριστή θέση στην κοσμηματοποιΐα είχαν οι Αιγύπτιοι, οι οποίοι μετέδωσαν την τέχνη τους και στους υπόλοιπους ανατολικούς λαούς. Χρησιμοποιούσαν μέταλλο και πετράδια, πάνω στα οποία χάραζαν διάφορες παραστάσεις. Οι Αιγύπτιες συμπλήρωναν την πολυτέλεια των υφασμάτων τους με την πολυτέλεια των κοσμημάτων τους. Μία πανδαισία απο βραχιόλια, περιδέραια, χαλκάδες για τους αστραγάλους και δαχτυλίδα συνόδευε την καθημερινή τους εντυπωσιακή εμφάνιση.
Οι Φαραώ φορούσαν την άσπρη μήτρα (κορώνα) με το ιερό φίδι, το σύμβολο της δυναστείας τους, καθώς και δαχτυλίδια - σφραγίδες με ανάγλυφο τον ιερό σκαραβαίο για να σφραγίζουν τις περγαμινές. Τα κοσμήματα των Αιγυπτίων ήταν κατασκευασμένα απο χρυσό, ασήμι, χαλκό και διακοσμημένα με σμαράγδια, αμέθυστο, όνυχα, ίασπι, μαργαριτάρια, κεχριμπάρι και άλλες ημιπολύτιμες πέτρες.
Τέλος, ιδιαίτερα γνωστά και περιζήτητα είναι στις μέρες μας τα Βυζαντινά κοσμήματα. Χρυσά δαχτυλίδια με ανάγλυφες παραστάσεις και μονογράμματα, χρυσοποίκλιτα σκουλαρίκια, χρυσές καρφίτσες, πόρπες με πολύτιμες πέτρες και δαχτυλίδια με περίτεχνες διακοσμήσεις διακοσμημένα με πολύτιμες πέτρες, όλα χειροποίητα και μέρος της ενδυμασίας των αυτοκρατόρων, αποτελούν μέχρι σήμερα πηγή έμπνευσης των σχεδιαστών κοσμημάτων.
Το κόσμημα, είτε εντυπωσιακό με πολύτιμους λίθους, είτε απλό με ξύλο, αποτελεί διαχρονικό σήμα κατατεθέν της γυναίκας και του άντρα και προσφέρει ξεχωριστή λάμψη!
Πηγή: Λαγάκου Νέλλη, Η Ενδυμασία δια μέσου των Αιώνων, Αθήνα, Δωδώνη, 1998
