«Η ομορφιά της Σμύρνης μαγεύει τον Μέλιο κι η Ανατολίτισσα κόρη κλέβει την καρδιά του. Η Μικρασιατική Καταστροφή που ακολουθεί, αφήνει πίσω της έναν βαθύ θρήνο για το Τέλος που συναντάει την Αρχή του στη Δραπετσώνα, την κακόφημη περιοχή των Βούρλων δίπλα στο λιμάνι του Πειραιά. Χωρίς νερό, ρεύμα και αποχέτευση, παρά μονάχα κολασμένους που βγαίνουν τη Νύχτα να ψάξουν στο σκοτάδι τη Ζωή και ν’ ακυρώσουν τον θάνατο.
Ένα «Κρατικό» Πορνείο που φυλακίζει την αθωότητα… Οι γυναίκες εντός κι εκτός του Πορνείου… Εκλιπαρούν άλαλες τον εξευτελισμό τους να τους επιτρέψει να ζήσουν…
Στην άλλη άκρη της παρανομίας οι «μάγκες» – προαγωγοί που «κατοικούνε» στους τεκέδες, πίνουν χασίς, ρουφάνε αργιλέ και τραγουδούν τον έρωτα και τα σεκλέτια του. Γεννιέται το απαγορευμένο που έχει τόλμη στον στίχο και αποκαλύπτει τους καθωσπρέπει. Χαρά κα λύπη, δυο άσπονδες εταίρες εξαρτημένες η μια από την άλλη.
Και το ατιμώρητο Έγκλημα, οι ανήλικες του Ορφανοτροφείου της Σμύρνης, προστατευόμενες της Κρατικής Τσατσάς. Η Μπουμπού. Ο Λιάκουρας. Ο Βάγγος. Η Ζωζώ. Ο Τάσακας. Οι αθώοι και οι πέντε ψυχές του Μέλιου» (οπισθόφυλλο).
Ένα από τα στοιχεία ενός βιβλίου, το οποίο θα με κάνει να το εντάξω στα ξεχωριστά βιβλία – εκτός από την γραφή του συγγραφέα και το θέμα – είναι να με βάλει στη διαδικασία να ψάξω πληροφορίες για το θέμα το οποίο αναλύει. Και αυτό πέτυχε με «Τα δάκρυα της Σμυρνιάς» η κυρία Νέδα.
Σμύρνη! Ένα κομμάτι της ιστορίας μας, που δεν θα ξεχαστεί ποτέ. Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχαστεί, γιατί όταν δεν ξέρουμε την ιστορία μας, δυστυχώς αυτή επαναλαμβάνεται (και το ζούμε έντονα τα τελευταία χρόνια)… Όμως, όσα κι αν έχουν γραφτεί για την ζωή στην Σμύρνη πριν την καταστροφή και κατά την διάρκεια της καταστροφής, τόσο λιγότερα έχουν γραφτεί για την ζωή των Σμυρνιών προσφύγων μετά την καταστροφή. Ένα τέτοιο βιβλίο, η ζωή των προσφύγων μετά, είναι και «Τα δάκρυα της Σμυρνιάς». Δάκρυα πόνου, δάκρυα, αποχωρισμού, δάκρυα λύτρωσης.
Μέσα από το ημερολόγιο του Μέλιου, το οποίο διαβάζει ο εγγονός του και επιτέλους μαθαίνει την αλήθεια της ιστορίας της ζωής της οικογένειά του, ξεδιπλώνεται ένα μαύρο κομμάτι της ιστορίας της Ελλάδας μετά την Μικρασιατική Καταστροφή και την στάση της κυβέρνησης και όχι μόνο απέναντι στους πρόσφυγες. Η ζωή έδειξε το σκληρό της πρόσωπο σε αρκετούς πρόσφυγες και προσφυγοπούλες. Ένα από αυτά ήταν και το Κρατικό Πορνείο στην Δραπετσώνα. Εκατοντάδες κορίτσια που ήρθαν χωρίς κανέναν στην πατρίδα, δεκάδες ανήλικα κορίτσια από το Ορφανοτροφείο της Σμύρνης, έπεσαν στα χέρια νταβατζήδων και παραδόθηκαν στις ορέξεις κάθε «ψηλά ιστάμενου προσώπου» και κάθε χαμάλη.
Πραγματικά, το Κρατικό αυτό Πορνείο δεν γνώριζα ότι υπήρχε και με συγκλόνισαν τόσο οι ιστορίες που διηγούνταν ο Μέλιος, όσο και όλα όσα διάβασα μέσα από έρευνα που πραγματοποίησα με εφαλτήριο την ιστορία του βιβλίου. Η κυρία Νέδα περιγράφει με τον πιο ρεαλιστικό τρόπο την ζωή των κοριτσιών και των γυναικών σε αυτό το πορνείο. Βουρκώνουν τα μάτια όταν βλέπεις το πόσο υπέφεραν τα κορίτσια και οι γυναίκες σε αυτό το μέρος. Πονάει η καρδιά όταν βλέπεις το ξύλο, τον εξευτελισμό και την υποτίμηση των γυναικών αυτών.
Όμως, σκάει και ένα χαμόγελο όταν βλέπεις ότι μέσα σε αυτόν τον βούρκο υπάρχουν και άνθρωποι που προσπαθούν να βοηθήσουν τις γυναίκες αυτές. Χαμογελάς όταν βλέπεις ότι κάποιες τις αγάπησαν και τις πήραν από εκεί μέσα, αδιαφορώντας για το «επάγγελμα» ου εξασκούσαν. Και ένας τέτοιος άντρας, ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ο Μέλιος, ο οποίος στον αγώνα του να βρει τα πεθερικά του και τις ψυχοκόρες τους, οδηγείται στο Κρατικό Πορνείο και στους τεκέδες της Δραπετσώνας. Και όσο κι αν στην αρχή δεν μπορεί να διαχειριστεί όλο αυτό που συμβαίνει, τόσο η εξαθλίωση των γυναικών αυτών τον πεισμώνει και του δύναμη να τις βοηθήσει και να τις γλιτώσει από την κόλαση.
Παράλληλα, μέσα από το ημερολόγιό του βλέπουμε την αγάπη του για την Σμύρνη. Για άλλη μία φορά βλέπουμε πόσο όμορφη πόλη ήταν η Σμύρνη, η οποία μάγευε κάθε άνθρωπο που πήγαινε εκεί. Ο Μελιός γοητευμένος από την πόλη, ερωτευμένος με μία όμορφη Σμυρνιά, δεν θα εγκατέλειπε ποτέ την πόλη. Στο πρώτο μέρος του ημερολογίου του παρουσιάζεται η ζωή στην κοσμοπολίτικη Σμύρνη. Και για άλλη μία φορά συνειδητοποιείς ότι η Σμύρνη αποτελεί το πρότυπο της πολυπολιτισμικότητας!
Στο δεύτερο μέρος του ημερολογίου, παράλληλα με την ζωή στο πορνείο, διαβάζουμε τον αγώνα του και την επιμονή του να βρει τους γονείς της γυναίκας του και τις ψυχοκόρες του. Ένας αγώνας που στοίχειωσε πολλούς πρόσφυγες. Συγγενείς που εξαφανίστηκαν και δεν βρέθηκαν ποτέ. Και ο πόνος αυτός είναι ένας πόνος που μένει πάντα στην καρδιά. Γιατί όταν δεν έχεις κηδέψει τον δικό σου άνθρωπο, έχεις πάντα την ελπίδα ότι είναι ζωντανός. Και η ελπίδα αυτή μπορεί να σε αποτελειώσει ψυχικά. Τότε ο θάνατος είναι λύτρωση. Γιατί επιτέλους ξέρεις τι έχει γίνει με τον άνθρωπό σου. Πονάς, αλλά ξέρεις. Και η αλήθεια είναι καλύτερη, από ένα ψέμα.
«Τα δάκρυα της Σμυρνιάς» θα σας πονέσουν, θα σας ταξιδέψουν, θα σας αγγίξουν, θα σας λυτρώσουν!
