«Τι θα μπορούσε άραγε να κρύβει η Ιωάννα που βρέθηκε ένα βήμα πριν τον θάνατο στα χωράφια από τον Άγγελο Δημητρίου; Και γιατί απέφευγε να αποκαλύψει το όνομά της και την ιστορία της;
Μια ιστορία που ξεκινάει το 1919 με τη φυγή της οικογένειάς της από τη Ρωσία, παρακολουθεί την άνοδο του ναζισμού τη δεκαετία του τριάντα, περνάει από τον αιματηρό Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, την Αντίσταση, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα πολύπαθα χρόνια του διχασμένου Βερολίνου.
Η Ιωάννα στις περισσότερες εκείνες δύσκολες περιόδους είναι αναγκαστικά παρούσα: να πολεμήσει, να πονέσει, να αγαπήσει, να χαθεί στον κυκεώνα των τραγικών γεγονότων που την κυνηγούν σαν ερινύες; Θα έχει τη δύναμη να τις δαμάσει;» (οπισθόφυλλο).
Η Ιστορία μέσα από τις διηγήσεις αυτών που την έζησαν… Πάντα μου άρεσε – διαβάζοντας την Ιστορία Δέσμης – να ακούω τον παππού μου, ο οποίος έλεγε «Ωραία, τα λένε τα βιβλία, αλλά η πραγματικότητα είναι τελείως διαφορετική» και μου εξιστορούσε ιστορίες από το χωριό κοντά στην Πόλη και την αναγκαστική τους φυγή το 1922. Από τότε, παράλληλα με τα βιβλία ιστορίας, όπου διάβαζα τις πολιτικές καταστάσεις που οδηγούσαν σε επαναστάσεις και πολέμους, ήθελα να διαβάζω και την άλλη Ιστορία. Την Ιστορία των ανθρώπων που έζησαν όλα αυτά.
Και αυτήν την ιστορία – 100 σχεδόν χρόνων – μας προσφέρει η συγγραφέας Αντωνίου – Γιαννιώτη Γεωργία μέσα από την ζωή της Ιωάννας. Από την Ρωσία του εμφύλιου πολέμου (1919), όπου ο Κόκκινος Στρατός και ο Λευκός Στρατός μάχονταν για το ποιος θα επιβληθεί, μέχρι τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και τις αντιστασιακές ομάδες στην Ελλάδα, η Ιωάννα βίωσε με τον πιο απάνθρωπο τρόπο την σκληρότητα τόσο των ηγετών της κάθε εποχής όσο και της ίδιας της οικογένειάς της.
Από την στιγμή της γέννησής της αντιμετώπισε την αδιαφορία αλλά και την αγάπη. Μεγάλωσε μέσα σε ένα δυσλειτουργικό οικογενειακό περιβάλλον. Ένα περιβάλλον το οποίο ήταν ταυτόχρονα το καταφύγιό της, αλλά και ψυχρό. Η απουσία ενός εκ των γονιών της, η συνειδητοποίηση ότι είναι «βάρος» και όχι καρπός ενός έρωτα (ένας έρωτας που ήταν μονόπλευρος), ωρίμασαν πολύ νωρίς την μικρή Ιωάννα. Και μεγαλώνοντας την μετέτρεψαν σε ένα άτομο δοτικό, ένα άτομο έτοιμο να προσφέρει στον συνάνθρωπο. Η αγάπη που της έλειψε, αποτέλεσε αφορμή να την αναζητά και να την προσφέρει απλόχερα. Και ενώ θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ένα άτομο ψυχρό και ιδιοτελές, η Ιωάννα εξελίχθηκε σε ένα άτομο έτοιμο να ρισκάρει την ίδια του τη ζωή για το καλό του κόσμου.
Ο αγώνας της κατά την διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, η επιβίωσή της στο Άουσβιτς, η σύλληψή της ως μέλος της Αντίστασης, τα βασανιστήρια, δεν την λύγισαν! Αντιθέτως, της έδωσαν δύναμη να συνεχίσει. Δύναμη να βρει ξανά τον αγαπημένο της. Να φτιάξει οικογένεια και να την χάσει. Το τείχος του Βερολίνου αποτέλεσε την αιτία να χάσει την οικογένειά της. Η ελπίδα, όμως, να την βρει ξανά είναι αυτή που την κρατάει στη ζωή. Ώσπου έρχεται μια στιγμή η σκληρή αλήθεια και τότε όλα γκρεμίζονται. Και καθώς έρχεται η δύση της ζωής της, η Ιωάννα εγκαταλείπει κάθε προσπάθεια για ζωή.
Και τότε εμφανίζεται ο Άγγελος Δημητρίου. Ένας γνωστός δημοσιογράφος που θα βρεθεί κατά τύχη στον δρόμο της και θα την βοηθήσει να βρει ξανά τον χαμένο της εαυτό, την όρεξη για ζωή και κυρίως να βρει ξανά την ελπίδα! Ο Άγγελος θα αποτελέσει αυτό που δηλώνει το όνομά του. Τον άγγελο που θα την σώσει από τις ερινύες της. Γιατί ναι μεν η Ιωάννα έζησε μία ζωή προσφοράς, αλλά η απώλεια του πιο σημαντικού προσώπου της ζωής της, την γέμισαν τύψεις για το αν τελικά οι αποφάσεις της ζωή της ήταν σωστές. Οι ερινύες την συντροφεύουν και την καταδιώκουν! Ο Άγγελος, όμως, με υπομονή και επιμονή θα καταφέρει να τις διώξει και να φέρει ξανά το χαμόγελο στα χείλη της! Η πόρτα του σπιτιού της θα χτυπήσει και στην είσοδο θα στέκεται η «ευτυχία»!
Μία ιστορία συγκινητική και εξοργιστική, μία ιστορία ανθρώπινη και σκληρή. Μία ιστορία που μας δείχνει τα όρια της ανθρώπινης ύπαρξης και την δύναμη της αγάπης!
